Zespół Szkół w Turobinie

Co eksperci mają w tej sprawie do powiedzenia?

Według dr n. farm. Krzysztofa Słomiaka „Uzależnienie od leków, inaczej lekomania bądź lekozależność, jest to stan spowodowany dłuższym stosowaniem  leku (lub leków) o właściwościach uzależniających. Substancje te powodują przestrojenie czynności psychicznych oraz somatycznych, co wpływa na zmianę zachowania osoby uzależnionej”.

Lekomania bywa bardzo trudna do zdiagnozowania. Chorzy często wypierają fakt, że są uzależnieni, a ich bliscy nie dostrzegają problemu. Ważna jest więc znajomość objawów, które mogą pojawić się przy istniejącym uzależnieniu:

• przyjmowanie coraz większych dawek leku
• przedłużanie terapii po ustąpieniu objawów
• zmiany w osobowości np. obojętność
• nadmierne skupienie na zdobywaniu leku
• wizyty u wielu różnych lekarzy, aby pozyskać kilka lub kilkanaście recept
• zażywanie leków, pomimo że terapia powinna być zakończona
• zażywanie leków poza wskazaniami medycznymi

Nagłe odstawienie leku wiąże się dla osoby uzależnionej z wystąpieniem zespołu abstynencyjnego. Objawy pojawiają się ok. 10–48 godzin od zaprzestania przyjmowania leku. Należą do nich: 

• drażliwość
• pogorszenie nastroju
• zawroty głowy
• problemy ze snem
• lęk
• drżenie mięśni
• brak apetytu

Dla osoby uzależnionej bardzo ważne jest gromadzenie zapasów potrzebnych leków. Leczenie lekomanii należy rozpocząć jak najwcześniej. Nie zawsze jest to jednak możliwe, gdyż osoby uzależnione często ukrywają swój nałóg.
Leczenie trwa długo i nie jest łatwe. Chory powinien pozostawać pod stałą jego opieką.

Ponadto osoby nadużywające leków skarżą się na poważne problemy z jelitami, wątrobą i nerkami. Zaburzeniu ulega u nich gospodarka hormonalna i zwiększa się łamliwość kości. Dochodzi do tego chroniczna senność, apatia, trudności
w utrzymaniu zdrowych relacji z otoczeniem i zaburzenia funkcji poznawczych.

Do grupy leków silnie uzależniających zalicza się: środki przeciwbólowe zawierające morfinę i jej pochodne, a także tabletki o działaniu uspokajającym
i nasennym. Niebezpieczne są ponadto tabletki przeciwkaszlowe, w których składzie znajdziemy kodeinę bądź alkohol. Nawet leki przeczyszczające mogą stanowić dla nas zagrożenie.

Zainteresowanie używkami niepokojąco wzrasta wśród polskiej młodzieży, która widzi w ich stosowaniu swojego rodzaju modę. Potrzeba ciągłego eksperymentowania sprawia, że młodzi ludzie fundują sobie niebezpieczne dla zdrowia i życia mieszanki. Chociaż wydaje im się, że  to tylko zabawa
i trzymają rękę na pulsie, w rzeczywistości używki szybko przejmują kontrolę nad ich działaniami. 

Sięganie po środki odurzające staje się tak powszechne i popularne, że dzieci przestają widzieć w tym jakiekolwiek zagrożenie. Zdają się nie dopuszczać do świadomości faktu, że to właśnie te „miękkie” używki często stanowią pierwszy krok do tzw. narkotyków twardych. A od tych ostatnich uwolnić się jest o wiele, wiele trudniej.

Detoksykacja: Pierwszym etapem leczenia jest proces detoksykacji, który powinien się odbywać w specjalistycznym ośrodku  pod ścisła kontrolą lekarzy. Detoks lekowy polega na stopniowym zmniejszaniu dawki leku, od którego chory jest uzależniony, a zastępowaniu go środkami o terapeutycznym działaniu, np. lekami przeciwdepresyjnymi.

Psychoterapia: Czas jej trwania jest zależny od złożoności problemów pacjenta. Często lekozależność jest wynikiem innych zaburzeń psychicznych, z którymi zmaga się pacjent. Terapeuta może pomóc pacjentowi radzić sobie w trudnych sytuacjach, podpowie także jak utrzymać abstynencję i nie wrócić do nałogu.
Dla chorych uzależnionych od leków bardzo ważne w powrocie do zdrowia jest wsparcie, ale i kontrola. „Kochaj, ale sprawdzaj”. Ta zasada w przypadku lekomanii jest bardzo ważna. Ścisły nadzór nad osobą, która nie panuje w pełni nad swoimi czynami jest podstawą leczenia osób uzależnionych.

(Powyższe informacje oparte są na artykułach ze źródeł internetowych według: dr Anity Rawa – Kochanowskiej; psycholog i terapeutka, mgr Kamili Drozd - psycholog społeczny, autorka wielu publikacji dotyczących rozwoju osobistego oraz warsztatów z doradztwa zawodowego,  dr n. farm. Krzysztofa  Słomiaka ).