Zespół Szkół w Turobinie

Nasza szkoła dnia 20.02.2023 roku rozpoczęła serię warsztatów skierowanych do Państwa. Pierwszy z nich dotyczył  depresji  i edukacji rodziców pod kątem jej przeciwdziałania.  Na bieżąco prowadzę z Państwa dziećmi zajęcia dotyczące problemów współczesnej młodzieży oraz zagrożeń natury psychicznej . Dlaczego akurat depresja i dlaczego to właśnie do Państwa te warsztaty są kierowane? Otóż,to właśnie my rodzice jesteśmy odpowiedzialni za wychowanie i kształtowanie nawyków i odporności psychicznej  naszych dzieci.  Podjęte przeze mnie działania mają cel głównie profilaktyczny i edukację związaną z  przeciwdziałaniem pojawienia się poszczególnych zaburzeń .

      Dla tych z Państwa,którzy z różnych przyczyn nie mogli uczestniczyć w warsztatach chciałam przybliżyć podstawową wiedzę dotyczącą depresji .

     Zatem…. Czemu akurat depresja? Odpowiedź jest prosta, z mojego doświadczenia oraz wszelkich badań przeprowadzanych przez różnego rodzaju instytucje czy organy wynika, że problem depresji dotyka coraz to młodszych osób. Depresja kojarzona jest przez nas zazwyczaj jako odczuwanie smutku, zaburzenia nastroju czy też towarzyszące nam przygnębienie. Nastrój to emocja długotrwała, która wpływa na nasz sposób patrzenia na życie . Mniejszym dzieciaczkom dużo trudniej jest nazywać swoje emocje, dlatego też częściej wyrażają je poprzez swoje zachowania.

      Objawy depresji dotykają wszystkich naszych sfer: emocjonalnej, poznawczej, behawioralnej i somatycznej. Do objawów emocjonalnych zaliczamy: smutek, lęk, złość, przygnębienie, dysforię, czy też poczucie winy.  Objawy poznawcze są to szeroko rozumiane zmiany w zachowaniu takie jak: pesymizm, negatywne myślenie o sobie, swoim życiu, świecie i przyszłości, niska samoocena oraz obniżone poczucie własnej wartości, problemy z koncentracją uwagi i pamięcią. Pojawia się problem z uczeniem się nowych rzeczy. W sferze somatycznej osobie depresyjnej towarzyszy bezsenność lub też nadmierna senność, uczucie zmęczenia, spadek lub przyrost masy ciała, oraz bóle różnego pochodzenia tj. bóle głowy, brzucha, w klatce piersiowej, karku plecach.  Z kolei do objawów behawioralnych zaliczamy zmiany zachowania takie jak rezygnacja z dotychczasowych zainteresowań, trudności z mobilizacją do dalszego działania oraz unikanie kontaktów interpersonalnych . Wyżej wymienione przeze mnie objawy to tylko jedne z nielicznych. Chciałam uwrażliwić Państwa na fakt, że nie możemy traktować ich pojedynczo. Jeżeli nasze dziecko staje się przygnębione, czy też zaczyna mieć problemy ze snem nie jest  to jednoznaczne z pojawieniem się depresji. Objawy należy rozpatrywać kompleksowo.

     Okres dojrzewania jest okresem zwiększonej koncentracji na swoim wyglądzie fizycznym, na swojej atrakcyjności cielesnej . Wiele dzieci uważa się za mniej atrakcyjne, niedopasowane odbiegające od przyjętego kanonu wyglądu kulturowego. Mogą pojawiać się zaburzenia odżywiania.

Drogi rodzicu!!!

Jeżeli zauważysz, że Twoje dziecko nagle:

• Złości się częściej i zwiększyła się jego drażliwość, jest wycofane i lękliwe
• Traci dotychczasowe zainteresowania swoimi pasjami, hobby,
• Zauważasz zmianę nawyków żywieniowych (zmniejszony lub zwiększony apetyt),
• Wycofuje się z relacji rówieśniczych, społecznych,
• Pojawiają się problemy ze snem (wzmożona senność lub brak snu),
• Pojawiają się trudności z koncentracją uwagi, pamięcią, trudności z realizacją obowiązków szkolnych
• Pojawia się zainteresowanie tematyką śmierci, myśli, tendencje, czy też próby samobójcze

Nie lekceważ tego! Obserwuj i reaguj! Rozmawiaj ze swoim dzieckiem o swych spostrzeżeniach i skonsultuj się z lekarzem luz psychologiem.

W dalszej kolejności chciałabym zwrócić uwagę na przyczyny depresji u dzieci i młodzieży, są to głównie:

• Uwarunkowanie genetyczne, czyli występowanie w rodzinie chorób psychicznych, zaburzeń nastroju
• Właściwości psychologiczne konkretnej osoby czyli odporność na stresory , jej umiejętności społeczne, podatność na zranienie, poziom samooceny i wiary we własne możliwości
• Szeroko rozumiane czynniki środowiskowe takie jak: problemy  w relacjach z rodzicami i rówieśnikami, zaniedbania ze strony rodziców, trudna sytuacja materialna, brak wsparcia ze strony najbliższych, niedostępność rodziców, nadużywanie substancji psychoaktywnych w domu, nieprawidłowe wzorce zachowania  i wiele innych
• Wydarzenia , które prowadzą do pojawienia się zachowań depresyjnych takie jak: utrata bliskiej osoby, zerwanie, niepowodzenia szkolne , problemy w relacjach rówieśniczych, zbyt duże wymagania w szkole, czy choroby somatyczne.

Drodzy Państwo teraz chciałabym zwrócić uwagę na SAMOOCENĘ.

       Zaniżona samoocena jest jednym z czynników predysponujących do pojawienia się depresji. Wynika ona z dwóch  sądów wewnętrznych a mianowicie: z rozbieżności pomiędzy tym kim dziecko chce być, a tym, kim myśli, że jest w rzeczywistości. Co za tym idzie, im większa jest a rozbieżność, tym samoocena młodej osoby jest niższa. Drugi sąd dotyczy poczucia wsparcia ze strony ważnych dla dziecka osób czyli rodziców, kolegów, koleżanek czy nauczycieli.

W jaki sposób Wy Rodzice możecie budować u swojego dziecka pozytywną samoocenę?

• Należy okazywać swojemu dziecku zainteresowanie
• Nie bójmy się pokazywać mu, że jest dla nas ważne i je kochamy – mówmy mu to jak najczęściej
• Należy jasno klarownie wytaczać granice
• Jasno określajmy swoje oczekiwania względem dziecka
• Pokazujmy, że wierzymy w jego możliwości
• Akceptujmy uczucia swojego dziecka, zarówno te przyjemne jak i mniej przyjemne
• Należy stawiać adekwatne do wieku i możliwości dziecka wymagania
• Pozwalajmy doświadczać mu sukcesu
• Nie krytykujmy swoich pociech, a najwyżej ich zachowania , bo to nie ono samo w sobie jest złe, tylko prezentowane przez niego zachowania i postawy
• Jak najczęściej chwal swoje dziecko

Jak wygląda leczenie depresji?

     Jeśli już zdecydujemy się na podjęcie działań w walce z depresją towarzyszcie swojemu dziecku. Przygotujcie je do tego. Powiedzcie na czym będzie polegała pomoc , czy ewentualne leczenie , jak wygląda wizyta u specjalisty. Kompleksowe leczenie depresji u dzieci i młodzieży obejmuje:

• Psychoterapię,
• Leczenie farmakologiczne,
• Psychoedukację rodziny,
• Trening regulacji emocji

Jak pomóc dziecku????

1. Zwróćcie Państwo uwagę na oznaki stresu czy początkowe objawy depresyjnych zachowań.
2. Okazujmy  dziecku swoje zainteresowanie, ciepło, miłość.
3. Angażujmy  się w jego sprawy.
4. Stawiajmy przed dzieckiem wyzwania adekwatne do jego wieku i możliwości pozwalając na osiąganie sukcesu.
5. Jeśli u dziecka zdiagnozowano depresję przestrzegajcie Państwo zaleceń lekarza, aktywnie uczestniczcie  w terapii dziecka.
6. Zaplanujcie  wspólnie z dzieckiem przyjazne zajęcia.
7. Zadbajcie  o aktywność fizyczną i odpowiednią dietę. Wspólnie spędzany czas może prowadzić do poprawy wspólnej relacji.
8. Pozwólcie  dziecku na wyrażanie emocji. Rozmawiajmy jak najczęściej  o emocjach trudnych takich jak złość, smutek, czy lęk.
9. Nie ponaglajmy swoich dzieci.
10. Nie starajmy się go rozweselać na wszystkie możliwe sposoby, pozwól mu doświadczyć smutku.
11. Wzmocnijmy więzi rodzinne- kultywuj tradycje, zacznijmy wspólnie , całą rodzina jeść posiłki, oglądać filmy familijne.
12. Ułatwiajmy  dziecku kontakt z rówieśnikami.
13. Nauczmy dziecko konstruktywnego myślenia- nazywaj niekonsrukywne myśli dziecka.
14. Rozmawiajmy z dzieckiem, a przede wszystkim słuchajmy i słyszmy go.

         Podsumowując chcę Państwu powiedzieć, że depresja nie zawsze jest związana z płaczem, smutkiem i izolowaniem się od innych. Może mieć zupełnie inną postać. Może mieć postać spokoju, bardzo przerażającego spokoju, kiedy to dziecko czy osoba dorosła dotknięta nim przestaje się liczyć ze wszystkim. Osoby takie potrafią rozmawiać z innymi, aktywnie uczestniczyć w życiu towarzyskim, mogą być rozmowne . Jednak nie snują planów na przyszłość, mówią „zobaczymy”. Osoby takie często na głos mówią żyję, a w myślach proszą o śmierć. Z czasem życie może stać się dla nich tak nieznośne, że podnoszą rękę na samych siebie, aby je skrócić. Faktem jest, że nigdy nie będziemy w stanie zobaczyć jej wprost, dlatego, że to właśnie depresja jest „mistrzynią w zakładaniu masek”, czasem nawet masek tych na siłę.  Depresja to nie fanaberia , nie da się jej rozbiegać , nie ma sensu czekać, aż sama przejdzie. Nie jest także przejawem lenistwa czy czasem zarezerwowanym na odpoczynek , czy tez odstresowaniem się, przy depresji nie pomogą dłuższe lub krótsze wyjazdy. Szkodliwe są  słowa „weź się w garść inni mają gorzej od ciebie”.

           Depresja nie jest chorobą przewlekłą, a raz postawione rozpoznanie depresji nie musi być etykietą na całe życie. Dlatego też jeszcze raz podkreślę istotę profesjonalnej specjalistycznej pomocy.

Jeżeli macie jakiekolwiek pytania i wątpliwości, jeżeli zauważycie u swojego dziecka zmianę w zachowaniu i funkcjonowaniu  służę pomocą .

Dajcie Państwo pomóc sobie i swojemu dziecku !

                                                                                                                                                    Psycholog

                                                                                                                                                  Monika Paluch

 Źródła:

https://cbt.pl/wp-content/uploads/2019/04/Kolakowski_Artur_Ambroziak_Konrad_Siwek_Klaudia-Nastolatek_a_depresj-fragment.pdf